درجهان سالانه به دلیل ناهنجاری مادرزادی 270 هزار نوزاد
دچار مرگ و 320هزار
کودک دچار ناتوانی می شوند.
کارشناس برنامه کودکان معاونت بهداشتی با اشاره به این نکته که ناهنجاری های مادرزادی مهم‌ترین
علت مرگ‌ومیر کودکان زیر یکسال می باشد، گفت:کودک دارای این گونه ناهنجاری ها علی رغم صرف هزینه
های مادی فراوان در بسیاری از موارد ، سلامت کامل خود را نیز باز نخواهد یافت.
بدیعه پاکدین با تعریف«ناهنجاریهای مادرزادی» به عنوان آن دسته از نقص‌های هنگام تولد که نوزاد حین تولد (زنده یا مرده) به آنها
مبتلاست گفت: این نقص‌ها شامل نقص‌های ساختمانی، اختلالات کروموزومی، نقص‌های متابولیسم
در هنگام تولد و بیماری‌های وراثتی است.
وی با بیان قابلیت علوم پزشکی در تشخیص و پیشگیری از این
بیماری ها شایعترین ناهنجاریهای مادرزادی را ناهنجاریهای سیستم قلبی و عصبی
وسندروم داون یا مونگولیسم دانست .
پاکدین ضمن اعلام این نکته که حدود
50درصد از دلایل وقوع ناهنجاریهای مادرزادی، ناشناخته هستند بیشترین عوامل موثر در بروز
این مسئله را عوامل ژنتیکی دانست و افزود: حداقل یک‌سوم
از ناهنجاریهای مادرزادی با علت شناخته‌شده، منشا ژنتیکی دارند. در این زمینه اختلالات
کروموزومی، بخش قابل‌توجهی از ناهنجاریهای مادرزادی را تشکیل می‌دهند.
وی عوامل محیطی را مساله مهم دیگر تعیین
کننده دانست و گفت:محل رشد جنین در رحم مادر می‌تواند جنین را به خوبی از خطراتی که
در دوره بارداری وجود دارد، محافظت کند. اما عوامل محیطی مختلف مانند مصرف
داروها، ویروس‌ها و ... در دوره بارداری ممکن است جنین را با مخاطرات
جدی مواجه سازد که به ناهنجاریهای مادرزادی منجر خواهد شد. تعداد و تنوع عوامل محیطی
موثر در ایجاد ناهنجاریهای مادرزادی، با تحقیقات جدید مرتبا افزایش پیدا می‌کند. مواجهه
مادر در دوره بارداری با دود سیگار، الکل، گازهای بیهوشی، جیوه، ویروس سرخجه، پرتوها
و برخی داروها از عوامل ایجادکننده ناهنجاریهای مادرزادی هستند. هرچند این عوامل مرتبا
در حال گسترش هستند، اما در مجموع این عوامل حدود کمتر از 10درصد علل ناهنجاریهای
مادرزادی را تشکیل می‌دهند. بالابودن سن مادر در هنگام تولد نوزاد، برخی اختلالات تغذیه‌ای
(مانند کمبود اسید فولیک، آهن و بالابودن مصرف ویتامین A )،ابتلای مادر به دیابت و چاقی نیز در سال‌های اخیر از عوامل محیطی موثر
در وقوع ناهنجاریهای مادرزادی شناخته شده‌اند.
این کارشناس معاونت بهداشتی عوامل توام ژنتیکی و محیطی را
گروه دیگری از اسباب وقوع ناهنجاری های مادرزادی عنوان کرد و گفت: بسیاری از این ناهنجاری‌ها
به علت نقش توام عوامل ژنتیکی و محیطی اتفاق می‌افتند. این موضوع به این معنی است که
اغلب ناهنجاریهای مادرزادی ماهیت چند فاکتوری دارند. با وجود این، در حال حاضر امکان
تفکیک نقش هرکدام از عوامل در وقوع ناهنجاریهای مادرزادی و تعیین مقدار اثر مستقل
هرکدام از آنها وجود ندارد، اما به‌طور کلی عوامل توام ژنتیکی و محیطی، حدود 20درصد
از عوامل ایجادکننده ناهنجاریهای مادرزادی را تشکیل می‌دهند.
پاکدین با با تاکید بر این نکته که70درصد ازاین گونه ناهنجاری‌ها
قابل پیشگیری هستند،رعایت نکات ذیل را برای کاهش احتمال بروز این بیماری ها در نوزادان ضروری
دانست:
کاهش وزن قبل از اقدام به بارداری، واکسیناسیون سرخجه به‌خصوص برای سنین باروری، تلاش
برای عدم ابتلا به هرگونه بیماری عفونی در دوره بارداری ، عدم انجام رادیوگرافی غیرضروری برای زنان
حامله ،عدم مصرف داروهای غیرضروری، الکل و سیگار در دوران حاملگی ، عدم
مواجهه با مواد شیمیایی در دوره بارداری و سه ماه قبل از آن ، تا
حد امکان پرهیز از ازدواج فامیلی و در صورت ضرورت انجام مشاوره ژنتیکی قبل از بارداری
، پرهیز از بارداری در سنین کمتر از 18سالگی و بالاتر از 35سالگی و درصورت وقوع
انجام مشاوره ژنتیکی .