به مناسبت پویش همگانی مهار پوکی استخوان 26 مهر لغایت 2 آبانماه دکتر رامین رضایی رییس اداره تامین و ارتقای سلامت دبیرخانه کارگروه تخصصی سلامت وامنیت غذایی دانشگاه اظهار داشت در افراد بالای 50 سال از هر 5 مرد یک نفر و از هر سه زن یک نفر احتمال ابتلا به بیماری پوکی استخوان را دارند.
وی افزود هفته آخر مهر ماه هر سال مصادف با هفته سلامت بانوان ایرانی (سبا) نامگذاری شده است.
وی بر بهبود شیوه زندگی سالم به خصوص در زنان ، تحرک بدنی و تغذیه سالم اشاره کرد و برنقش آن در بهبود و استحکام استخوانها که در پیشگیری از پوکی استخوان نقش موثری دارد تاکید نمود .
دکتر رضایی در ادامه افزود هرساله از طریق رسانه های عمومی آموزش های لازم در این زمینه داده می شود.
وی گفت استحکام استخوان به دو عامل وابسته است اینکه چه مقدار توده مواد معدنی در استخوان وجود دارد که به عنوان توده متراکم استخوان ازآن یاد میکنیم و حاوی کلسیم ، فسفر، روی ، منیزیم وسلنیوم است و دوم کیفیت سلولی و کلاژن در ریز ساختار استخوان است .
دکتر رضایی افزود پوکی استخوان در سالمندان میتواند در اثر فشار یا مانورهای ناگهانی یا حتی در موارد پیشرفته با یک حرکت سریع یا خم شدن و یا سرفه و عطسه می تواند منجر به شکستگی شود .
ایشان در خصوص اینکه این بیماری با چه علایمی بروز می کند نیز گفت پوکی استخوان بیماری خاموش است و هیچگونه علامتی ندارد مگر در موادی که به منجر شکستگی شود واگر عوامل خطر مستعد داشته باشیم بایستی آمادگی داشته و غربالگری کنیم .
البته تصویر برداری ساده از استخوان تشخیص پوکی استخوان را در مراحل اولیه بیماری نمی دهد اما در روش دگزا ( Dexa)که یک مدل رادیو گرافی است استخوان های بلند، ویا لگن و مهره ها مورد بررسی قرار گیرند که معیاری از سنجش تراکم استخوان را به دست می دهد ودر مراکز متعددی دولتی وخصوصی استان وجود دارد.
رییس اداره تامین و ارتقای سلامت افزود کسانیکه باید این تست را بدهند شامل افرادبالای 50 سال بدون توجه به جنس خصوصا اگر سابقه شکستگی قبلی یا روماتیسم مفصلی داشته باشند.
همچنین افرادیکه زیر 57 کیلو گرم وزن دارند و کسانی که بیش از ده درصد وزن 25 سالگی را از دست داده باشد بایستی بررسی شود.
در زنان بالای 65 سال ومردان بالای 75سال ، کسانیکه بیش از 3 تا 6 ماه کورتون استفاده می کند و افرادیکه بیماریهای زمینه ای مولد پوکی استخوان مانند پر کاری تیروئید دارند باید مورد بررسی قرارگیرند.
وی بیان داشت عمده ترین مواد برای رفع پوکی استخوان کلسیم ، فسفر ، ویتامین د است ، کماکان حداقل هفته ای سه بار و هر بار حداقل 30 دقیقه ورزش پیاده روی برای کسانیکه پوکی استخوان دارند توصیه می شود.برای کسانیکه مبتلا به این بیماری هستند ورزشهای تخصصی جهت پیشگیری از پوکی استخوان توصیه می شود.
ایشان اظهار کرد برای تشخیص پوکی استخوان اول به پزشک عمومی واگر نیاز به ارجاع بود به متخصص و در صورت نیاز به اقدام تخصصی تر به کلینیک های فوق تخصصی روماتولوژی مراجعه کنند .
رییس اداره تامین و ارتقای سلامت برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان گفت: مواد غذایی حاوی کلسیم ، فسفر ، همچنین حبوبات ، غلات و نان خصوصا نان سنگک عمده ترین مواد غذایی برای تامین پروتئین های سازنده بافت کلاژن در استخوان است.
همچنین ترکیبات مواد انرژی زا مانند میوه های تازه و حاوی ویتامین ث ، مغزها و مواد معدنی برای تراکم استخونها توصیه می شود.
دکتر رضایی درخاتمه گفت حداکثر سرعت افزایش تراکم استخوان تا سن 20 سالگی است و سپس تدریجا تا 30 سالگی بالا می رود ولی بعد از 45 سالگی کاهش می یابد. کلسیم ، لبنیات ، ویتامین د و پروتیین ها در پیشگیری از این بیماری موثر است والبته بیماریهای زمینه ای مانند روماتیسم ، دیابت ، پرکاری تیرویید ، پرکاری غده فوق کلیوی ، سرطانها و..... می تواند زمینه ساز پوکی استخوان شود.